1. Geef goede feedback
Professor John Hattie heeft vastgesteld dat effectieve feedback een van de belangrijkste factoren is wat betreft de voortgang van leerkrachten en leerlingen. Probeer, om je feedback zo zinvol mogelijk te maken, dingen anders te zeggen, zoals bijvoorbeeld: ‘Met deze klas moet je…’ of ‘Probeer eens les te geven op deze manier’. Probeer je leerlingen aan te zetten om zelf problemen op te lossen zodat ze niet afhankelijk van jou worden voor het juiste antwoord. Stel vragen zoals: ‘Waarom denk je dat dit gebeurde?’ of ‘Wat had dit beter kunnen maken?’.
2. Moedig zelfreflectie aan
Met een beroep dat zo uitdagend is als lesgeven biedt zelfreflectie startende leerkrachten (of eigenlijk elke leerkracht) de mogelijkheid om te reflecteren op momenten die goed of minder goed werken binnen hun klas. Daardoor kunnen zij aanpassingen maken om hun lesgedrag te verbeteren. Motiveer hen om regelmatig een stapje terug te doen om te reflecteren en maak dit tot een integraal onderdeel van hun rol als leerkracht. Je kunt deze blog, waarin het belang van zelfreflectie beschreven staat, met hen delen.
3. Leer hun het belang van timemanagement
Het kan overweldigend zijn om ineens naar een voltijdlesrooster te gaan. Help de startende leerkrachten daarom om prioriteit te geven aan wat belangrijk is en aan dingen die meer impact hebben, zodat zij hun tijd zo goed mogelijk kunnen beheren. Het is een vaardigheid die zij nodig hebben en waarin zij naar mate hun loopbaan vordert veelvuldig en sterk op zullen vertrouwen. Een voorbeeld daarvan is om hun te leren hoe je meer tijd kunt besteden aan het plannen van effectieve activiteiten waarbij leerlingen uitgedaagd worden in plaats van twee uur te besteden aan het nakijken van opdrachten, waarop leerlingen hooguit een blik op werpen, maar waarvan ze de materie niet echt in zich op zullen nemen.
4. Leer van hen en stel hen in staat om van elkaar te leren
Startende leerkrachten komen ‘vers’ vanuit hun opleiding. Het is daarom een mooi moment om nieuwe leermethodes van hen te leren. Ze zullen waarschijnlijk ook veel ideeën en kennis hebben omtrent nieuwe technologieën en hulpmiddelen, waardoor je ook niet hoeft te doen alsof je alles zelf al weet! Wees open en omarm het! Dit helpt om het vertrouwen van de startende leerkrachten te vergroten en helpt hen zich te voelen als de professionals die ze zijn.
Ook kunnen startende leerkrachten veel van elkaar leren. Probeer hen te voorzien van een omgeving die steun kan bieden en waarbij zij ervaringen kunnen delen. Dit kan gedaan worden door hen bijvoorbeeld aan te moedigen om deel te nemen aan ‘twilightsessies’, waarbij korte naschoolse professionalisering wordt geboden, of om hen deel te laten nemen aan onlinefora. Wat nog beter is, is om hen in contact te brengen met andere recent gestarte leerkrachten of andere startende leerkrachten binnen je school of binnen het netwerk van je school.
5. Kom af en toe langs
Geplande observaties zijn goed maar soms kunnen er weken tussen de observaties zitten. In die tussentijd kunnen de startende leerkrachten binnen je school erg veel veranderingen door hebben gemaakt. Het kan zijn dat ze het moeilijk hebben of steun nodig hebben, maar dat ze het om wat voor reden dan ook niet gemakkelijk vonden om je direct aan te spreken. Het kan ook voorkomen dat er misschien successen zijn behaald op bepaalde gebieden die het zelfvertrouwen en het lesgedrag van de startende leerkrachten positief zouden kunnen beïnvloeden. Korte en informele observaties kunnen aanzienlijk helpen en laten je zien hoe de startende leerkrachten zo natuurlijk mogelijk lesgeven. Bedenk wel dat deze korte observaties bedoeld zijn ter ondersteuning en niet om het lesgedrag te analyseren.
6. Vergader regelmatig en laat hen meetellen
Tijd is kostbaar, dus regelmatige wekelijkse bijpraatsessies waarbij je doelstellingen bespreekt en vaststelt die zowel snelle successen als langdurige groei inhouden zijn erg van belang. Schrijf deze doelstellingen op en deel ze met de startende leerkrachten om misverstanden te voorkomen. Werk samen met hen uit hoe de lessen in de volgende weken of maanden eruit zullen komen te zien. Beschikbaar zijn voor korte gesprekken kan daarin al nuttig zijn. Mochten zij aan specifieke doelstellingen werken, dan kan het zijn dat ze misschien alleen maar snel wat ideeën willen bespreken.
7. Help startende leerkrachten te ontdekken wat zij nog niet weten
Startende leerkrachten hebben vaak vragen over dingen waarvan zij wel al kennis hebben. Als mentor is het jouw taak om hen te helpen met het ontdekken van dingen waarover zij zelf nog niet na hebben gedacht. Jij hebt een hele hoop informatie, systemen, strategieën en ervaringen die het waard zijn om te delen. Gebruik deze kennis en ervaring om hun het grotere geheel te laten zien.
Zorg ervoor dat je ze uitdaagt in plaats van dingen op te leggen. Deel dingen waardoor ze weggaan met het idee om te reflecteren op hun eigen lesgedrag. Het is soms makkelijk te vergeten dat je als ervaren leerkracht in de loop der jaren veel ervaring en kennis hebt opgedaan.
8. Ken de normen en standaarden
Door het jaar heen zijn er veel momenten dat er tijdens observaties gelet wordt op normen en standaarden, waardoor er tijdens het dagelijkse lesgeven eigenlijk niet op gelet wordt. Weten wat de schoolnormen en onderwijsstandaarden inhouden helpt je om de startende leerkrachten te sturen in dingen die zij al doen, maar waarover ze misschien nog niet hebben nagedacht. Jouw ervaring helpt hen om dingen te identificeren die voorheen niet of minder duidelijk voor hen waren.
9. Moedig hen aan om risico’s te nemen en laat ze dingen verkeerd doen
Moedig je startende leerkrachten aan om weloverwogen risico’s te nemen, om een groeimentaliteit te ontwikkelen en om mislukkingen te zien als positieve leermogelijkheden. Dit zal hen klaarstomen voor toekomstige groei en loopbaanontwikkeling.
‘Waarom zou je tijd verspillen om keer op keer te bewijzen hoe goed je bent als je nog beter kunt worden? Waarom zou je je tekortkomingen verbergen in plaats van ze te overwinnen? Waarom zou je op zoek gaan naar vrienden of anderen die alleen je eigenwaarde versterken in plaats van je uit te dagen om te groeien? En waarom zou je op zoek gaan naar het bekende, in plaats van te zoeken naar nieuwe ervaringen? De passie om je te ontwikkelen en je te blijven ontwikkelen, ook (of zelfs) wanneer het niet zo goed gaat, is een kenmerk van een groeimentaliteit. Dit is het soort mentaliteit dat mens en in staat stelt om op te bloeien tijdens de meest uitdagende tijden in hun leven.’
Professor Carol Dweck, 2012
10. Ga in hun schoenen staan
Zorg ervoor dat je goed naar je startende leerkrachten luistert en dat je hun zorgen respecteert op een positieve en praktische manier. Je bevond je ooit ook in hun positie, dus het is goed om ook uit je eigen ervaringen te putten en je af te vragen hoe je je destijds voelde en wat jou hielp toen je begon als startende leerkracht.
11. Moedig hen aan om prioriteit te geven aan hun welzijn.
Als ervaren leerkracht weet je hoe belangrijk het is om goed voor jezelf te zorgen en dat het werk niet het enige is wat je doet. Hoewel je startende leerkrachten de school aan het einde van de dag verlaten, kan het zijn dat zij thuis nog uren doorwerken. Houd in de gaten wanneer zij op school komen en hoe laat zij naar huis gaan en vraag hen hoeveel tijd zij thuis nog besteden aan het werk. Moedig hen aan om genoeg rust en tijd voor henzelf te nemen. Zij zullen daardoor betere leerkrachten zijn.
